Afazi belirtileri nelerdir?
Hastalarda ani gelişen kanama veya kafa travması sebebiyle oluşan durumlarda afazi erken dönemde hızlı gelişebilir. Diğer hastalıklarda hastalığın seyrine göre orta ve uzun vadede gelişebilir.
Hastalarda afazi tablosu faklı şekillerde görülebilir. Ancak afazide mutlaka konuşma bozukluğu vardır. Hasta tutuk ve konuşamıyor olabilir veya akıcı konuşuyor olabilir. Afazide hastanın konuşmasının hızı ve ses tonu önemli değildir. Hastanın konuşma yapısının bozulması önemlidir.
Yaklaşık bütün afazi türlerinde isimlendirme bozulur. Hasta nesnelerin ve kişilerin isimlerini hatırlayamaz veya yanlış hatırlar. Bu durum sadece konuşma ile ilgili değil hastanın belleğiyle ilgili de bir sorun olduğunu gösterir.
Afazi hastalarında yazı yazmada da bozukluklar oluşur. Bazen yazıyı hatalı yazabilir, hiç yazamayabilir, yazı yazmak istemeyebilir, istese de yazamayabilir. Hastanın yazmak istememesi psikolojik nedenlere bağlı olabilir. Bu durumu iyi değerlendirmek gerekir. Ancak hastanın yazmak istemesine rağmen yazamaması veya kusurlu yazması sinirleri etkileyen bir beyin hasarıyla ilgilidir. Hastanın yaması ancak kötü veya kusurlu yazması onun yazmayı bilmemesiyle de ilgili olabilir. Önceden düzenli yazı yazabilen bir hastanın kusurlu yazmaya başlaması afazi açısından değerlendirilir.
Afazi hastalarında okuduğunu anlama bozukluğu da vardır. Bu duruma aleksi denir. Okuduğunu anlama fonksiyonu sol beyin yarısı ile oksipital ve parietal lobların işbiliğiyle yapılan kompleks bir fonksiyondur.
Afazi hastalarında duyduğunu anlamada kusur oluşabilir. Bu durum da benzer şekilde beynin işitme ve konuşma merkezlerinin koordinasyonu ile yapılan bir fonksiyondur.
Afazi hastalarının çoğunda tekrarlama bozukluğu vardır. Hasta kelimeleri tekrar edemeyebilir.
Afazili hastalarda iletişim problemleri gelişir. Hasta ifade edemediği hususları daha kısa kelimlerle ifade etmeye başlar. Düşüncelerinin tamamını net bir şekilde ifade etmekte zorlanır. Günlük işlerinde sorunlar yaşamaya başlar. Düşünerek ve zorlanarak konuşur, yavaş konuşur, kısa cümleler kurar, yanlış kelimeler kullanır, anlamsız konuşmalar yapabilir.
Bazı hastalarda okuduğunu veya gördüğünü anlayamama veya yanlış anlama olur. Mantıksız cevaplar verebilir. Kendisi anlama ve konuşma hatalarının farkına varamayabilir.
Demans hastalarında hastalığın şiddetiyle paralel seyreden bir afazi tablosu görülür. Çoğunlukla isimleri hatırlayamama, tanımama, anlamlı cümleler kuramama, kendini ifade edememe şeklinde görülebilir.
İlerleyici afazilerde hastanın durumu daha da kötüleşebilir. Konuşma iyice zorlaşabilir ve anlamlı cümleler kuramayabilir. Konuşma yavaşlar ve bazı kelimelerin anlamlarını unutmaya başlar. İsimleri unutmaya başlar. Konuşulanları anlamamaya başlar. Kendini ifade edemez. Davranış değişiklikleri de gelişebilir ve hafıza kaybı görülebilir.