Bebeğinizin süt dişlerini iyi tanıyın

Süt Dişleri (Bebek Dişleri) 

Bebeklerde daha embriyo aşamasındayken oluşmaya başlar. Bebeklikte ve çocuklukta görülen ilk diş takımıdır. Bebekler doğduğunda 20 tane süt dişi çıkmaya hazır beklerler. FDI sınıflamasına göre üst sağ çenede 51, 52, 53, 54, 55; üst sol çenede 61, 62, 63, 64, 65; alt sol çenede 71, 72, 73, 74, 75; alt sol çene de ise 81, 82, 83, 84, 85 numaralı dişlerdir.  

Süt dişleri ne zaman çıkar?  

Süt dişleri çocuktan çocuğa değişmekle birlikte 3-12 ay arasında genellikle 6. ayda çıkmaya başlar. Dişlerin çıkış zamanı genellikle kalıtımsal düzene uyar ve ebeveynler kendi bebeklikleri ile kıyaslayarak fikir edinebilirler. Süt dişleri 2-3 yaşına kadar çıkmaya devam edebilir. Genellikle 6 yaş civarında da yerini kalıcı dişlere bırakmaya başlar. Normal bir çocukta süt dişi 7 yaşında dökülmeye başlar. Sonra kalıcı dişler ortaya çıkar. 

Tablo: Süt dişlerinin çıkma ve dökülme zamanı  

Süt dişleri çıkarken ne gibi belirtiler olur?  

Süt dişlerinin çıkma döneminde çocuklarda huzursuzluk, diş etlerinde kızarıklık, kaşıntı, bazen ateş, ağrı olabilir. Çocuk her şeyi ısırmaya çalışır. Salya akıtır, sinirlidir. Sık ağlar, geceleri uykusundan uyanır ve bazen beslenmeyi reddedebilir. 



Bu dönemde diş hekimi kontrolü önemlidir. Çocuğunuzun dişlerini daha kolay çıkarabilmesi, ilerde daha sağlıklı dişlere sahip olabilmesi için bu dönem diş kontrollerinin düzenli yapılması faydalı olacaktır. Diş hekiminiz çocuğunuzun diş yerlerine jel sürecek, ağrı kesiciler verecek ve size bazı tavsiyelerde bulunacaktır. Süt dişleri çıktıktan sonra da 6 ayda bir diş kontrolü önerilir. Süt dişlerinin çıkma şamasında çocuğunuza diş fırçalama alışkanlığını kazandırmanız, çocuğunuzun bundan sonraki hayatında ağız hijyenini çok etkileyecektir.  

Süt dişleri neden önemlidir? 

Süt dişleri alttan gelen kalıcı dişlere zemin hazırlar. Çocuklarda çiğneme, beslenme, konuşma ve estetik açıdan gereklidir. Bu nedenle kalıcı dişler kadar bakım ve kontrole ihtiyaç duyar. Süt dişinin geç çıkması, geç düşmesi, erken düşmesi gibi problemler alttan gelen kalıcı dişlerde de sorunlar oluşturur. Kalıcı dişlerde şekil bozukluğu, pozisyon değişikliği, gömülü kalma gibi problemler oluşabilir. Bu nedenle süt dişlerinin çürük vs durumlarında erkenden tedavi edilmesi, düzenli diş hekimi kontrolü ve çocuğa fırçalama alışkanlığının kazandırılması gerekmektedir.  

Süt dişi çürüğünü nasıl anlarım?  

Süt dişlerinde çürük varlığında diş üzerinde kahverengi lekeler oluşur. Bu nedenle ailenin evde çocuğun dişlerini düzenli takip etmesi, diş kontrollerini yaptırması diş çürüğünün erken teşhis ve tedavisinde önemlidir. Diş çürüklerinin önemli belirtileri çenede şişlik, diş ağrısıdır.  

Çocuklarda biberon kullanımı süt dişlerini etkiler mi?  

Biberon kullanımı ile çocukların dişleri uzun süre şekerli gıdalara maruz bırakılmaktadır. Özellikle ön dişlerde uzun süre biberon kullanımına bağlı çürükler oluşur. Bu çürüklere biberon çürüğü denir. Emziğin bal, şeker içeren gıdalara batırılarak uzun süre kullanılması da benzer etki gösterir.  

Diğer taraftan 3 yaş üzeri yalancı emzik kullanımı da çocuğun diş sağlığını olumsuz etkilemektedir. Dişlerde kalıcı bozukluklar, üst çene de darlık, öndeki dişlerde açıklıklar oluşturabilir.  



Çocuğunuzun hem genel sağlığı hem de diş sağlığı açısından biberon kullanımının en aza indirilmesi, şeker içeren gıdalardan uzak durulması önemlidir.  

Süt dişlerin gelişimine anne sütünün katkısı var mıdır?  

İlk altı ay anne sütü kullanımı çocuklarda hem genel sağlığı hem de ağız ve diş sağlığını olumlu etkilemektedir. Anne sütü içerdiği antibakteriyel içerik nedeniyle dişlerde bakteri tutunmasını engeller. Diğer taraftan anne sütüne bağlı olarak biberon kullanımının azalması da diş çürüklerini engelleyecektir. 

Süt dişlerinde çürük olduğunda ne yapılır?  

Süt dişlerinde çürük varlığında ya da şüphesinde bir diş hekimine başvurmak gerekir. Diş hekimi (tercihen pedodonti uzmanı) muayene ve röntgen bulguları ile çocuğunuzun süt dişlerinde ne tür bir problem olduğunu tespit edecektir.  



Süt dişlerinde bir problem varlığında tedavi aynı erişkinde olduğu gibidir. Dolgu, kanal tedavisi gibi işlemler uygulanır. Gerekirse süt dişi alınır. 

Süt dişlerinin çekimi nasıl olur?  

Çocukların düzenli olarak diş hekimine kontrole gitmesi diş hekimine alışması, korku yaşamaması açısından önemlidir. Bu dönemde yaşanan diş hekimi korkusu bazen yetişkin dönemde dahi gündeme gelebilmektedir.  

Başka tedavi yöntemleri ile kurtarılamayan süt dişleri çekilir. Bunun için çocuğa anestezi uygulanır. Sonrasında diş alınır. Kanama takibi yapılır. İşlem sonrası bir şey yenip içilmemesi önemlidir. 

Son dönemde diş hekimi korkusunu yenemeyen çocuklara genel anestezi altında işlem yapılması gerekebilir. Ancak bu durum bazen sakıncalı sonuçlar doğurabilir.  

Süt dişi çekildikten sonra yerine diş gelmezse ne olur?  

Süt dişlerinin düştüğü ya da çekilmek zorunda kalındığı, ancak yerine alttan diş gelmediği durumlarda bazı ortodontik sorunlar oluşabilir. Ortodontik sorunlar yaşamamak adına boş kalan diş yerlerinin ortodontik sorunlar yaşamamak için yer tutucular ile doldurulması gerekir. 

Diş çıkaran bebeğim için ne yapabilirim?  

Diş çıkarma her çocuk için doğal bir durumdur. Diş çıkarılmaması tehlikelidir. Her çocukta diş çıkarma farklı belirtilerle ortaya çıkar. Uygulanan yöntemlerin etkinliği de çocuktan çocuğa değişebilir.  



Sıklıkla diş çıkarma döneminde ailelerin evde uygulayabileceği yöntemler şunlardır:  

• Ağız bölgesi temizliği: Diş çıkarma döneminde ilk etapta ağız salyası artışı çok olabileceğinden bebeğin ağız çevresi veya çenesinde kızarıklıklar meydana gelebilir. Bu gibi durumlarda bebeğinizin yüzünü temiz ve yumuşak bir bezle silebilir, doğal ve nemlendirici özellikli bir krem ile kuruyan bölgeyi rahatlatabilirsiniz. 
• Emzirme: Diş çıkarma döneminde bebeğinizde salya ile fazla sıvı kaybettiği için bol bol emzirilerek, kaybedilen sıvı telafi edilmelidir.  
• Oyun oynayın: Diş çıkarma döneminde ağrı bebeğinizi çok rahatsız edebilir. Diğer tedavilere ilave olarak bu dönemde bebeğinize sevdiği veya seveceği tarzda oyun ve oyuncaklarla ağrısını unutturabilirsiniz. 
• Diş çıkarma halkaları: Diş çıkarma döneminde diş etlerinde oluşan karıncalanma ve kaşınmayı gidermek için kullanılır. Güvenlidir. Rahatsızlıkları azaltır, ağrıyı giderir. Diş çıkarma halkalarının soğutularak bebeğinizin diş etlerini yatıştırmaya yardımcı olabilir. Soğutma işleminin ne kadar süre olacağı hususunda diş hekiminiz size bilgi verecektir. Çok soğuk diş halkaları bebeğinize zarar verecektir. Diş çıkarma halkasını kolay ulaşım gerekçesiyle bebeğinizin boynuna asmayın. Boğulma tehlikesi oluşabilir.  
• Diş jelleri: Bebeğinizin diş çıkarma döneminde ağrı, kaşıntı şikayetlerini azaltmak için diş hekiminiz diş jeli önerisinde bulunabilir.  
• Ağrı kesiciler: Diş çıkarma dönemi bazen ağrı ve ateş ile geçebilir. Bu durumda bebeğinizin rahatlatılması için diş hekiminiz tarafından uygun ağrı kesici ateş düşürücü reçete edilecektir.