Dental implant
Ağızda eksik diş varlığında, diş boşluğunu doldurmak, bu sayede yeme içme, konuşma fonksiyonlarını kazandırmak ve estetik bir görünüm vermek için uygulanan bir yöntemdir. Titanyum ya da zirkonyum bir vida diş boşluğu olan çene kemiğine yerleştirilir. İyileşme süresi sonunda vidanın üzerine protez diş takılır.
Dental implant tedavisi diğer tedavilere göre kısmen pahalı, zahmetli ve uzun bir süreçtir. Ancak diğer kaplama tedavilerinde ki gibi boşluğun etrafındaki dişlerde inceltme vs yapılmaz, diş kaybı olmaz. Dental implant kron köprü, protez gibi tedavilere uymayan ağızlarda veya bunlara bu tedavilere alternatif olarak uygulanabilir.
Dental implant uygulamasında çene kemiğine yerleştirilen vida üzerine diş takıldığından, kayma, ses çıkarma, kemik hasarı gibi diğer tedavilerde görülebilen olumsuzluklara rastlanılmaz.
Dental implant türleri nelerdir?
Dental implantlar kullanılan malzemeye göre iki türdür. Klasik olanlar titanyum malzemeden yapılanlardır. Son dönemde ise zirkonyum kullanılan seramik implantlarda kullanılmaktadır.
Titanyum implantlarda kullanılan titianyumun saflık derecesine göre implant kalitesi ve fiyatı değişmektedir. Hastanın çene yapısına, kemik kalınlığına, implantın kullanım yerine göre farklı boyutlarda implant seçeneği vardır. Diş hekimi size en uygun boyut ve malzemede dental implantı önerecektir.
İmplantlar vida, vida başlığı ve dişten oluşur. Hastanın ağzına ilk önce vida yerleştirilir, alt çene en az 3 ay, üst çene için en az 6 ay iyileşme ve kemik ile uyumu beklenir. Sonrasına vida başlığı ve en son olarak da protez diş takılır.
Zirkonyum implantlar özellikle dar çenelerde, dayanıklılıkları nedeniyle tercih edilir.
Ortodontik mini implantlar da diş etlerine destek olması amacıyla kullanılmaktadır.
Dental implant kimlere uygulanır?
- Bir veya birden fazla diş eksikliğinde,
- Hareketli protezlerin sabitleştirilmesinde (implant destekli sabit köprü, implant destekli overdenture vs),
- Bazı ortodontik tedavilerde ankraj sağlamak için mini implantlar kullanılır,
- Yüz kanserinde yüz protezlerini çene kemiğine bağlamak için kullanılır,
- Yeterli çene kemiği dokusuna sahip olanlarda,
- Tütün ve tütün ürünleri hiç kullanmayan ya da az içenlerde,
- Tedavi için yeterli zamanı olanlarda,
- Ağız içi dokuları sağlıklı olanlarda
Dental implantın başarı düzeyi nedir?
Dental implantın başarısı, uygulanan kemik dokusu, kullanılan malzeme kalitesi, uygulayıcı becerisi ile ilişkili olduğu kadar hastanın ağız bakım alışkanlıklarına da bağlıdır. Dental implant büyük oranda başarılı olur. Başarı sağlanan implantlar ortalama 10-15 yıl kadar kullanılabilir.
Dental implant uygulaması esnasında ve sonrasında karşılaşılabilen riskler nelerdir?
Dental implant uygulaması diş hekimliğinin ciddi cerrahi operasyonlarındandır. Uygulama öncesi iyi planlama yapıldığında risk çok nadirdir. Ancak iyi planlanmayan, uygun olmayan malzeme kullanılan, ehil olmayan kişilerce yapılan uygulamalar, hastanın uygun olmayan ağız bakım alışkanlıkları, tütün ve tütün ürünleri kullanımına bağlı riskler ortaya çıkabilir. Bu sorunların büyük kısmı tedavi edilebilir, ancak bir kısmı için ileri cerrahi müdahale gerekebilir.
Dental implant uygulaması sonrası olası riskler şunlardır:
- Dental implant uygulamasından hemen sonra ortaya çıkabilen kanama, sinir hasarı (Doğal dişlerinizde, diş etlerinizde, dudaklarınızda veya çenenizde ağrı, uyuşma veya karıncalanma), damar hasarı, etraf dokularda yaralanma, sinüs boşluklarına açılma riski,
- Uygulamadan sonra ilk altı ay içinde ortaya çıkabilen enfeksiyon, vidanın kemik uygunsuzluğu,
Dental implant uygulaması hazırlık aşamasında neler yapılır?
Dental implant alanında uzman diş hekimleri (ağız ve çene cerrahı) tarafından yapılır. Kullanılan malzeme türü de tedavi planlamasını etkilemektedir. Bu nedenle tedaviyi uygulayacak diş hekiminin bu malzemeye ilişkin bir eğitiminin olması beklenir. İhtiyaç duyarsa başka diş hekimliği dallarından da (periodontoloji vs) veya diğer tıp uzmanlık dallarından (KBB vs) destek alınabilir.
Diş hekimi dental implant düşünülen hastayı öncelikle kapsamlı bir diş muayenesinden geçirir. Hastanın diş ve diş eti hastalığı var mı, enfeksiyon varmı kontrol edilir. Hastanın detaylı anamnezi alınır. Kullandığınız ilaçlar (özellikle kanama bozukluğu oluşturma riski olanlar), hastalıklarınız (diabetes mellitus, hipertansiyon, kalp hastalığı vs), ortopedik implant varlığı (dental implant uygulaması öncesi antibiyotik tedavisi gerekebilir) sorgulanır.
Uzun dönem steroid içeren ilaç kullananlarda osteoporoz riski nedeniyle implant uygulamasında dikkatli olunması gerekmektedir.
Ağır sigara içiciler, kötü ağız bakımı olanlar implant açısından ciddi risk oluşturur. Enfeksiyon, kanama bozukluğu, implantın kemik uyumsuzluğu riskleri nedeniyle bu kişilerde farklı tedavi seçenekleri denenebilir.
Hastaya detaylı röntgen istenir. Panoramik ve periapikal röntgene ilave olarak dental tomografi çekilebilir. Çene kemiğinin kalınlığı, sinir geçiş yerleri, sinüs boşluklarına olan mesafe, gömülü diş vs varlığı, diş yapısı incelenir.
Anamnez, muayene ve röntgen bulgularına gör diş hekimi bir tedavi planlaması yapar. Kaç implant yapılacağı ve hangi malzemelerin kullanılacağı hususu hasta ile birlikte kararlaştırılır. İmplant tedavisi pahalı ve zahmetli bir tedavidir. Tedavi öncesinde, esnasında ve sonrasında hasta onayları önemlidir.
Dental implant nasıl takılır?
Dental implant planlanan hasta ağız içinde önemli bir operasyon geçirecektir. Süreç ağrılı olduğundan iyi bir anestezi uygulaması gerekir. Hastaya uygulama öncesi ve sonrası yapması gerekenler detaylı bir şekilde önceden anlatılmalıdır.
İmplant uygulaması diş çekimini müteakiben hemen takılabileceği gibi yara yeri iyileşmesini birkaç hafta bekledikten sonra takılması daha sık uygulanan bir yöntemdir.
Yapılan cerrahi işlemin klasik basamakları şunlardır:
Yumuşak dokunun açılması: Diş implantını yerleştirmek ve sonrasında çevresinde bir destek doku oluşturmak için kemik üzerindeki diş etine bir kesi atılır. Dokunun iki kenarı ayrılır kemik ortaya çıkarılır. Artık kemik delinmeye ve implantı yerleştirmeye hazırdır.
Yüksek hızda delme: Açığa çıkan kemik yapı uygun ve hassas matkapla yüksek ayarlı hızda delinir. Pilot bir kanal oluşturulur. Açılan kanalın önceden ayarlanmış yerde açılması için ölçü alımı önemlidir.
Düşük hızda delme: Yüksek hızda açılan pilot kanal, daha geniş matkaplarla genişletilir. Bu sayede yerleştirilecek implantın genişliği ve boyuna uygun bir kanal hazırlanır. İşlemin dikkatli yapılması, aşırı ısınma vs nedenlerle kemik dokuya zarar vermemesini sağlamak gerekir.
İmplantın yerleştirilmesi: Uygun gebişlik ve boyda hazırlanan kanala, klavuzlar eşliğinde implant vidası yerleştirilir. Kemik yapıya zarar vermeyecek şekilde vida sıkıştırılır.
Doku adaptasyonu: Yerleştirilen ve sıkıştırılan vidanın etrafına daha önceden açılıp iki yana ayrılan diş eti dokusu yerleştirilir. İmplantı iyileşene ve kemik dokuya adapte olana kadar bu doku içerisine gömmek için dikişle diş eti dokusu kapatılır.
Bu aşamadan sonra vida ve kemik uyumu başlayacaktır. Çene kemiği implantın yüzeyine doğru büyür ve onunla birleşir. Alt çene kemiklerinde 3 ay, üst çene kemiklerinde 6 ay süren bu işlem yeni diş için sağlam bir altyapı oluşturacaktır.
Bu süre geçene kadar implantın taç kısmı yerleştirilmez. Bu süre dolup kemik uyumu sağlandığına kanaat getirilirse taç kısmı yerleştirilir ve sonrasında ağız yapısına uygun ölçüler alınarak hazırlanan protez diş takılır. Diş seçiminde sabit, çıkarılabilir ya da kombine modeller seçilebilir.
Dental implant öncesi kemik grefti gerekir mi?
Çene yapısı ve kemik kalınlığı uygun olan hastalara kemik greftine gerek yoktur. Çene kemiği ince ve yumuşak olan hastalarda implant uygulaması sinir hasarı ya da sinüs yaralanması gibi istenmeyen sonuçlar doğurabilir. Bu nedenle bu hastalara implant öncesi kemik grefti uygulanabilir.
Kemik grefti vücudun bir bölgesinden alınan kemik yapısının malzeme olarak kullanılması şeklinde olabileceği gibi, sentetik kemik grefti uygulanması şeklinde de olabilir.
Kemik grefti uygulaması implant öncesi uygulanıp birkaç ay kemik yapının gelişmesi izlenebilir. Kemik kalınlığının çok az sorun olduğu bazı durumlarda ise kemik grefti ve implant uygulaması birlikte de yapılabilir.
Kemik grefti uygulaması için çok farklı teknikler geliştirilmiştir. En sık kullanılanları şunlardır:
- Sinus kaldırma
- Yatay alveoler büyütme
- Dikey alveoler büyütme
Diş eti çekilmesi ya da diş eti kalınlığının çok az olduğu durumlarda ihtiyaç halinde yumuşak doku rekonstrüksiyonu yapılabilir.
Kemik grefti gerekip gerekmediği, kemik greftinin uygulanma zamanı gibi hususlarda diş hekiminiz sizi bilgilendirecektir.
İmplant işleminden hemen sonra ne gibi sorunlar yaşayabilirim?
İmplant uygulaması büyük bir cerrahi işlemdir. Her cerrahi işlem gibi implant uygulamasını takiben anestezinin etkisinin geçmesiyle birlikte işlem yerinde ağrı, diş etleri ve yüzde şişme, diş etlerinin morarması, kanama görülebilir. Soğuk kompres uygulaması bu şikayetlerin giderilmesinde oldukça etkilidir. Ağrı için analjezikler kullanılabilir. Bazı durumlarda diş hekiminiz antibiyotik tedavisi başlayabilir.
İmplant sonrası birkaç gün sigaradan uzak durmak gerekir. Sigara içerdiği kimyasallar nedeniyle yara iyileşmesini, implantın kemik uyumunu geciktirebilir, enfeksiyon kaynağı olabilir.
İmplant uygulanması sonrası birkaç gün sıcak ve soğuk, katı ve sert yiyeceklerden uzak durulması gerekmektedir.
Ameliyattan sonraki günlerde şişlik, rahatsızlık veya başka herhangi bir sorun kötüleşirse diş hekiminize başvurun.
Potoğraf: Jonathan Borba