Gebelik kadınlarda bazı belirtilerle kendini gösterebilir. Adet gecikmesi gibi belirtiler kişiyi gebelik konusunda şüphelendirir. Ama bu belirti ve bulguların tamamı gebelik dışında başka faktörlerden kaynaklı da olabilir. Gebelik olduğunun netleştirilmesi için gebelik testi yapılması gerekir.
Gebelik testleri HCG (Human Chorionic Gonadotropin) hormon düzeyinin ölçümüne dayanır. HCG plasenta vasıtasıyla trofoblast hücrelerde üretilir. Alfa ve beta şeklinde iki türü olan hormonun beta türü gebeliğin kesin teşhisinde kullanılır.
HCG hormonu evde idrar testi ile kişi tarafından bakılabilir. Ancak yalancı pozitif veya yalancı negatif sonuçlar verebilir. HCG düzeyi kan testleri ile kesin tespit edilir. Ancak başka bazı durumlarda da yükseklik saptanabilir. Bunu ayırmak için başka gebelik testleri uygulanabilir.
Normal bir kadında beta HCG düzeyi 0-10 mIU/ml’dir. Gebelik durumunda bu değerin üzerine çıkar. 48 saat sonra test tekrarlanırsa daha güvenilir bir tanı konabilir. Beta HCG değeri gebelik dışında bazı kanserlerde (pankreas, karaciğer, mide, yumurtalık kanseri vs), down sendromu, avokado, ay çekirdeği, ceviz yenilmesi gibi durumlarda da artabilir. Ayrıca çoğul gebelik varlığında değerler çok daha fazla çıkabilir.
Gebelik haftasına göre olası beta HCG değerleri değişiklik gösterebilir. Gebelik tanısı dışında değerin yüksekliği ya da fazlalığı çok anlam ifade etmez.
- 3. hafta: 5 – 130 mlU/mL
- 4. hafta: 75 – 2500 mlU/Ml
- 5. hafta: 850 – 20.000 mlU/mL
- 6. hafta: 4.000 – 100.000 mlU/mL
- 7 – 12. hafta: 11.500 – 285.000 mlU/mL
- 13 – 16. hafta: 18.000 – 135.000 mlU/mL
- 17 – 24. hafta: 1.500 – 55.000 mlU/mL
- 24 – 40. hafta: 1.000 – 60.000 mlU/mL
Beta HCG ölçümü kan veya idrar testleri ile yapılır.
- Kan testi: İdrar testine göre daha kesin sonuç verir, ayrıca idrar testinde tespit edilmeyen değerler de ölçülebilir. İlişkiden 8-11 sonra yapılan ölçümlerde belirgin artış görülebilir. Gebelik haftası ilerledikçe katlanarak çoğalır ve 8-10. Gebelik haftasında en üst seviyeye ulaşır. IVF (tüp bebek) uygulamalarında rahime transferin 12. Gününde beta HCG değeri ölçülür.
- İdrar testi: Eczaneden alınan test çubukları ile evde yapılabilen bir testtir. Kan testi kadar kesin sonuç vermez. Adet gecikmesini takiben 11-12. gün yapılabilir. Ancak kan testi gibi değerleri göstermez. Beta HCG hormonunun yükseldiğini gösterir. Bu nedenle kan testi ile teyit edilmesi gerekebilir. İdrar testleri bazen yanlış pozitif (gebe olmadığı halde gebeymiş gibi sonuç verme) veya yanlış negatif (gebe olduğu halde gebe değilmiş gibi sonuç verme) sonuçlar verebilir. Bunu en aza indirmek için farklı marka test çubukları ile teyit edilebilir.
Yanlış pozitif idrar testi:
- Test kitinde teknik hata var,
- Test yanlış uygulanmış (uygulama sonrası 3-10 dakikada okunur, 10 dakikanın sonrasında oluşan zayıf ikinci çizgi hatalı okunur),
- Yakın zamanda geçirilmiş doğum sonrası yapılan ölçümler yanlış pozitif sonuçlar verebilir,
- Ölü doğum ve düşükler sonrasında bir süre daha yanlış pozitif sonuçlar görülebilir,
- Yumurtalık, akciğer, beyin, meme veya mide kanserleri yanlış pozitif sonuçlar verebilir.
Yanlış negatif idrar testi:
- Test kitinde teknik hatalar olabilir,
- Kadın diüretik kullanıyor olabilir,
- Gebelik sonrası adet olmuş (üstüne görme) ve yeterli beta HCG oluşmamış,
- Düşük yapma riski vardır.
Hamilelik belirtileriniz var ama test negatif ise bir uzmana başvurun.
Beta HCG değerleri gebelik için değerli bilgi verse de gebelik kesin tanısı için Ultrason tercih edilir.
- Gebelik Ultrasonu: Ultrason gebelikte güvenle kullanılabilen, anneye ve bebeğe zarar vermeyen bir test yöntemidir. Radyasyon içermez, ses dalgaları ile görüntü elde edilir. Ağrısızdır. Bebeğin hayati organları, uzuvları, cinsiyeti, boyutu, yerleşimi görüntülenebilir.
Gebeliğin ortalama beşinci veya altıncı haftasından itibaren ultrason ile bebeğin görüntüsü alınabilir. Bebeğin cinsiyet görüntüsünü ise gebeliğin dördüncü ayında verir.
Ultrason gebelik takibinde yaygın olarak kullanılır. Ayrıca ayrıntılı ultrason ile 24. haftada yüksek riskli gebeliklerde doğumsal olası kusurlar ve hastalıklar tespit edilebilir.
Fotoğraf: MART PRODUCTION