Göğüs ağrısı

Önemli:

15 dakikadan uzun süredir göğüs ağrınız varsa, ağrı kollarınıza sırtınıza boynunuza veya çenenize yayılıyorsa, göğsünüzde baskı veya ağırlık hissi oluyorsa, nefes darlığı ve terleme gibi rahatsızlıklarınız oluyorsa kalp krizi geçirme ihtimalinizden dolayı hemen 112 acil servisi arayın. Kalp krizi belirtisi olan göğüs ağrısı diğer tüm göğüs ağrılarına benzeyebileceğinden riskli olduğunuzu düşünüyorsanız mutlaka hekiminizle görüşün veya 112 acil servisi arayın. Daha önce kalp krizi geçirdiyseniz, yeni bir kriz anındaki göğüs ağrısı şekli öncekilere hiç benzemeyebilir. Bu nedenle kendinizi ihmal etmeyin.   

Göğüs ağrısı her zaman bir kalp probleminden kaynaklanmayabilir. Kalp, akciğerler, omuzlar, boyun, göğüsteki kas ve iskelet yapıları ve göğüs içindeki diğer organlar göğüs ağrısı belirtisi gösterebilir. 

Göğüs ağrıları iki kategoride sınıflandırılabilir: 

• Rekürrent göğüs ağrısı; hafif veya orta şiddettedir, kısa sürer, tekrarlayıcıdır. 
• Uzun süreli göğüs ağrısı; şiddetlidir, uzun sürer, akut veya önemli bir hastalığa işaret eder. 

Kısa süreli rekürrent göğüs ağrısı sebepleri nelerdir? 

Kalpten kaynaklanan angina pektoris sık sebeplerindendir. Ancak kas ve iskelet rahatsızlıkları daha fazla rekürrent göğüs ağrısına sebep olur. Bu iki sebep çoğu zaman birbirine karıştırılabilmektedir.  

Angina pektoris ağrısı nasıldır? 

• İyi lokalize edilemeyen, ezici, sıkıcı, yakıcı veya ağırlık şeklinde tarif edilir. 
• Kısa sürelidir, genellikle 2-10 dakika sürer. 
• Ağrının şiddeti genelde orta şiddettedir. 
• Ağrı tipik olarak genellikle göğüs kemiğinin arkasında hissedilir. Ağrı boyuna, çene altına, omuzlara, kollara, sırta ve epigastriuma yayılabilir. Sol omuz ve kola doğru yayılması tipiktir. 
• Efor veya stres ile başlayabilir.  

Kas ve iskelet yapılarından kaynaklanan göğüs ağrıları 

Boyun , omuz ve göğüs kafesinin kas ve iskelet yapılarındaki problemler ağrıya sebep olabilir: 

• Boyun veya göğüs vertebralarındaki osteoartrit, disk hastalığı, deformiteler ve bunlara bağlı sinir köklerinin zarar görmesi göğüs ağrısına sebep olabilir. Bu durumlarda hem ön hem de sırtta ağrı oluşabilir. Genelde ağrı geceleri oluşur. Yorgunluk, postür bozukluğu veya hasarlı bölgenin hareket etmesi ağrıyı başlatabilir. Öksürük veya hapşırma ile de şiddetlenebilir. Genelde hafif veya sızlayıcı ağrı oluşur. Bazen kısa süreli keskin sancı dönemleri olabilir. Saatlerce devam edebilir. Analjeziklerle, dinlenmeyle ve lokal ısı uygulamasıyla azalır. 
• Göğüs kaburgaları ve eklemlerinin veya kaburga ve göğüs kemiğinin ağrısı olabilir. Bu iki sebebin birlikte olmasına Tietze sendromu denir. Bu ağrı da angina pektorisi taklit edebilir. Ağrı genellikle iyi lokalizedir ama göğüs veya kollara da yayılabilir. Hassas bölgeye dokunma ve bastırma ile ağrı tekrar başlar ve yayılabilir. 
• Herhangi bir travma sonucu ağrı olabilir. Genellikle gençlerde görülür. Yaşlılarda da kemik yapısının zayıflamasına bağlı kolaylıkla kırıklar oluşabilir. Zor öksürme olur. Kaburgaların serbest uçlarında kırık varsa keskin ve yanıcı ağrı oluşabilir. 
• Kaburga tümörleri sebebiyle de ağrı olabilir. Bunlar genellikle metastatiktir. 
• Herhangi bir sebebi olmadan gezici, batıcı, keskin veya bıçak saplanır tarzda ağrı olabilir. Sebepsiz ağrımaları ile angina pektorise benzemezler. 
• Göğüs kafesi (thoraks)ın üst çıkış boğluğunda sinirlerin, damarların ve diğer organların herhangi bir sebeple sıkışmasıyla ortaya çıkan ağrılı durumlar olabilir. Buna thorasik outlet sendromu denir. Bu durumlarda da göğüs ağrıları olabilir. Damar ve sinirlerin baskı altında olmasının şiddetine göre ağrı, karıncalanma ve uyuşuluk olabilir. Kas güçsüzlüğü pek görülmez. Yaygın ağrı oluşur. Üst ekstremitenin kolay yorulması görülür.  Kol ve baş hareketleri rahatsız edici düzeyde yavaşlamış olabilir. Göğüs kafesine beyin ve kollardan gelen ve giden damarlarda sıkışma sebebiyle boyunda ödem ve şişlik oluşabilir. Anjiyografi ile ayrıntılı inceleme gerekebilir.  
• Bazı omuz hastalıklarında da göğüse yansıyan ağrı meydana gelebilir. Ayrıntılı incelemede ağrının sadece omuz hareketleri artınca oluştuğunun tespit edilmesi belirgindir. Omuz eklemlerinde, kemiklerinde veya kaslarında herhangi bir sebep bu ağrıyı oluşturabilir. 
• Nadiren görülse de herpes zoster (Zona) hastalığında da tutulumun olduğu bölgede yaygın ve yanıcı ağrı oluşabilir. Ağrı ve yanmanın başlamasından 3-4 gün sonra ciltte veziküller, kızarıklık ve döküntüler görülmesi tanınmasını kolaylaştırır. 
• Göğsün herhangi bir bölgesinde lenf yollarında tıkanıklık olması da göğüs ağrısı yapabilir. 

Kısa süreli göğüs ağrısının diğer sebepleri 

• Anksiyete ve panik atak durumları angina pektorisi taklit eden ağrı tablolarına sebep olabilir. Bu durumlarda ağrı ile egzersiz arasında ilişki yoktur. Ağrının süresi değişkendir. Ağrı birkaç saniye veya birkaç gün sürebilir. Hastada sık nefes alma ve iç çekme görülür. Angina pektorisi taklit etmesinden dolayı bu tür ağrılarda öncelikle kalpten kaynaklanan bir durum olup olmadığı incelenir.  
• Mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçması ile oluşan reflü özofajit tabloları angina pektorisi çok iyi taklit edebilir. Bazen buna yemek borusunun mide ile birleştiği bölgedeki fıtıklaşmalar da sebep olabilir. Bu duruma da hiatus hernisi denir. Bu tür ağrılar genelde göğüs kemiğinin arkasından boyuna doğru çene altına doğru ve sol kola yayılabilir. Genelde fazla yemek ve alkol alımından sonra oluşur. Baharatlı yiyeceklerin fazla tüketimi de bu tür ağrıları başlatabilir.Bu tür ağrılar genellikle geceleri oluşur. Uzanıp yatınca ağrının başlamasına sık rastlanır.Bu hastalar ağızlarında ekşi bir tat veya acı hissi de yaşayabilirler. Bazen ağır vakalarda öne doğru eğilme ile mide içeriğinin ağıza geri gelmesi görülebilir. Bu hastaların ağrıları dik posizyonda iken veya antiasit ilaçlar alınca geçebilir.  
• Bazen de mide reflüsü olmadan yemek borusunda yaygın spazm hallerinde de göğüs ağrısı oluşabilir. Bu durumda göğüs ağrısı genelde baskı veya sıkışma tarzında olur. Değişken şekillerde de olabilir. Hafif veya şiddetli, kısa veya uzun süreli olabilir. Benzer şekilde göğüs kemiğinin altında (retrosternal), çeneye ve kollara yayılan bir tablo görülebilir.Bu tür ağrı genellikle yemekle oluşur. Hem sıvı hem de katı gıdaları alırken ağrı oluşması beklenir. Angina pektorisi taklit eden ağrılardandır.  
• Bazı akciğer rahatsızlıklarında da göğüs ağrısı oluşabilir. Pnömoni veya diğer akciğer enfeksiyonlarında göğsün bir veya daha fazla bölgesinde ağrı oluşabilir.  
• Akciğerin damar yapısındaki hastalıklarda hipertansiyona yol açan durumlar pulmoner hipertansiyon olarak adlandırılır. Pulmoner hipertansif durumlar da angina pektorisi taklit eden göğüs ağrılarına neden olur. Orta veya ileri düzeyde nefes darlığı ile birlikte görülen bu durumlar angina pektorisi taktli edebilir.  
• Kalp kapaklarında problemi olan bazı hastalarda özellikle mitral kapak sorunlarında bazı hastalarda keskin, kısa süreli ve eforla ilişkisi olmayan ağrı oluşabilir. Bazen bu hastalarda retrosternal ağrı görülebilir. Ağırlık ve baskı şeklinde oluşan ağrı bazen egzersizle artabilir.  

Uzun süren göğüs ağrıları 

Şiddetli ve uzun süren göğüs ağrısı olan hastalarda miyokart infarktüsü, aort anevrizması yırtılması, pulmoner emboli ve perikardit gibi altta yatan önemli bir hastalık olabilir. Bu nedenle bu tür hastaların acilen en yakın hastaneye başvurmaları gereklidir. Sizin de uzun süreli şiddetli göğüs ağrınız varsa mutlaka ya 112 acil servisi arayın veya en yakın acil servise başvurun. 

Miyokart infarktüsü göğüs ağrısı nasıl olur? 

Akut miyokart infarktüsünde ağrı tipik olarak ezilme, baskı, yanma, sızlama veya mengene ile sıkılıyormuş gibi oldukça şiddetlidir. Nadiren hafif veya orta şiddette olabilir. Bu hastalar daha önce miyokart infarktüsü geçirmişlerse bu ağrı atağından önce zaman zaman yaşadıkları angina pektoris ağrılarını tarif edebilirler. Bu sefer ağrılarının çok daha fazla olduğunu ifade ederler.  

Miyokart infarktüsü göğüs ağrısının süresi değişkendir. Yarım saat veya birkaç saat sürebilir. Hatta daha uzun da sürebilir. Bu hastalarda göğüs ağrısı sternumun arkasındadır. Fakat kalp hizasında veya etrafında veya diğer bölgelerde de olabilir. Sıklıkla göğüs ön duvarına, çene altına, boyuna, omuzlara ve kollara yayılır. Sol omuz ve sol kola yayılma daha fazla görülür. 

Miyokart infarktüsü geçirmekte olan hastalarda ağrı ile birlikte soğuk terleme ve hazımsızlık gibi belirtiler de görülür.  

Bazı vakalarda miyokart infarktüsü ağrısız dahi olabilir. Bazen de hasta önemsiz veya aşırı gaz şikayeti şeklinde düşünebilir.   

Aort anevrizması yırtılması (Dissekan aort anevrizması) ağrısı nasıl olur? 

Bu hastalarda kalpten çıkarak karın içi organlar, akciğerler ve kollara kan taşıyan ana damar olan aorta genişlemiş ve damar duvarında tabakalar arasında yırtılmalar oluşmuştur. Kan bu tabakalar arasında toplanır. Bazen de duvarı yırtarak dışarı boşalabilir.  Bu hastalarda ağrı alışılagelmişin dışında şiddetli ve dayanılmaz vaziyettedir.Hasta bu ağrıyı keskin ve parçalayıcı, koparılıyor şeklinde ifade eder. Bu ağrıları geçirmek için tekrar tekrar yüksek doz narkotik ilaçlar kullanmak zorunda kalınabilmektedir. 

Bu hastalarda ağrı genelde yırtılmanın oluştuğu hizada oluşur. Aort kapağının yukarısında ise, ağrı genelde göğsün ön duvarındadır. Eğer biraz daha ilerde ise ağrı sırta yansıyabilir. Ağrı genelde yırtılmanın oluştuğu hizada yayılır.  

Pulmoner embolide göğüs ağrısı nasıl olur? 

Akciğer dokusu damarlarında pıhtı ile tıkanma sonucu göğüs ağrısı oluşur. Bu hastalarda ağrı bazen akut miyokart infarktüsüne benzer şekilde şiddetli göğüs duvarı ağrısı şeklinde olabilir. Bu hastaların çoğunda ağrı ile birlikte nefes darlığı da görülür. Bazen de kuru öksürük, korku ve kan tükürme (hemoptizi) görülebilir. Solunum sıklığı artar ve akciğer dinleme sesleri bozulmuştur. Kalp hızı da artmıştır. 

Bu hastaların bir çoğu bu ağrı şikayetinden bir süre önce travma, ameliyat, kalça kırığı, kalp yetmezliği veya maligniteler sebebiyle uzun süre hareketsiz kalan yatalak hastalardır. Hastada ani gelişen nefes darlığı ve göğüs ağrısı oluşması pulmoner emboliden şüphelendirir. Uzun süre oral kontraseptif kullanan kadınlarda da tromboemboli riski artmıştır. 

Akut perikarditte göğüs ağrısı nasıl olur? 

Perikart kalbin etrafını saran zar veya kapsül yapısıdır. Bu zarın bazı sebeplerle iltihaplanmasına perikardit denir. Akut perikarditi olan hastaların tamamına yakınında göğüs ağrısı oluşur. Aslında perikard dokusunun dış yüzeyinin alt kısmı ağrıya hassastır. Burası haricindeki sadece perikardit durumu varsa ağrı olmayabilir. Ancak perikardın tüm bölgelerinde bitişiğindeki akciğer zarı olan plevranın da inflamasyonu olduğunda ağrı oluşur. 

Perikardit ağrısı üç şekilde olabilir: 

• Plevra infalamasyonu ağrısı 
• Miyokart infarktüsüne benzeyen ağrı 
• Kalp atımları ile senkronize kalbin apeksinde hissedilen ağrı. Bu nadir bir durumdur.  

Perikardit ağrısı genellikle keskindir. Derin nefes alma, gövdeyi sağa sola çevirme, yutkunma veya esneme gibi hareketlerde ağrı artar. Hasta bu nedenle hareketsizliği tercih eder. Sabit durmaya çalışır. Bu açıdan akut kalp krizi ağrılarına benzemeyebilir.  

Perikardit ağrıları genelde sırt üstü yatmakla artar. Hasta dik oturduğunda veya öne doğru eğildiğinde ağrı azalabilir.  

Uzun süreli göğüs ağrısının diğer sebepleri  

Uzun süreli göğüs ağrısının birçok başka sebebi olabilir. Bunlardan en sık  sebepleri şöyle özetleyebiliriz: 

• Pnömotoraks; Akciğeri çevreleyen zarın (plevra) dışına göğüs içerisine hava kaçağıdır. 
• Mediastinal amfizem; Göğüs kafesinde kalbin bulunduğu orta alan boşluğunda ağrıya sebep olan bir durumdur.  
• Akut pankreatit; Pankreas bezinin çeşitli sebeplerle inflamasyonu neticesinde oluşan şiddetli ağrılı bir tablodur. Daha çok karın ağrısı ile belirti verir ve bu ağrı göğüse de yayılabilir. 
• Akut kolesistit; Safra kesesinde taş veya enfeksiyon sebebiyle oluşan inflamasyon durumudur. Mide ağrısı ile de karıştırılabilir. Şiddetli durumlarda ağrı göğüse de yansıyabilir. 
• Peptik ülser; Mide ülseri ağrıları hafif bir yanmadan yaygın şiddetli ağrılara kadar kendini gösterebilir. 
• Perfore ülser; Mide ülserinin ileri aşamasında hem göğüse hem de sırta yansıyan ağrılar oluşabilir.  
• Özofajitler; Yemek borusunda oluşan inflamasyon durumudur.  
• Feokromositoma atağı; Genelde böbrek üstü bezlerinde herhangi bir sebebe bağlı gelişen hipertansiyon atakları ile kendini gösteren bir hormonal düzensizliktir. Adrenalin ve noradrenalin salınımı artar. Kalpte şiddetli taşikardi ve hipertansiyon gelişmesiyle oluşan oksijen yetersizliği iskemiye yol açar ve göğüs ağrısını başlatabilir. 
• Metamfetamin ve kokain; Bu tür bağımlılık yapan maddelerin yüksek miktarda alınması ile oluşan toksik bir tablodur. Kalp kaslarında iskemi oluşmasına sebep olur. Bu durum da göğüs ağrısı ile belirti verir.  
• Akalazya; Yemek borusunda perde veya darlığa sebep olan durumlar meydana gelir ve yemeklerle birlikte görülen göğüs ağrısına sebep olur.  
• Romatizmal hastalıklar; Romatoid artrit, ankilozan spondilit, psöriatik artrit, fibromyaljia, nadiren sistemik lupus eritomatozis, polikondrosis gibi romatizmal hastalıklarda göğüs kemikleri eklemlerinde artrit gelişmesiyle göğüs ağrısı oluşabilir. 
• Fibromiyalji; Yaygın kas ağrıları semptomları olan fibromiyalji hastalarında göğüs kaslarında da ağrı oluşabilir ancak bu tür ağrıların kalpten kaynaklanmadığı ispatlanmalıdır.