İdrar sondasının komplikasyonları 

İdrar sondası uygulaması mesane veya üretra kateterizasyonu olarak da ifade edilmektedir. İdrar sondası uygulaması hayati önem arz eden durumlarda hastayı oldukça rahatlatan ve tıbbi açıdan da çok faydalı bir uygulamadır. Bunun yanı sıra bazı komplikasyon riskleri de vardır.  

Üretra kateterizasyonunun komplikasyonları şunlardır: 

• İdrar yolu enfeksiyonu (İYE), uzun süreli kateterizasyonun bir sonucu olarak ortaya çıkan en yaygın komplikasyondur. Normal idrar akışı, enfeksiyondan kaçınarak mikropların periüretral deriden içeri girmesini önler. Kateterden kaynaklanan savunma mekanizmasının değişmesi, İYE riskinin artmasına neden olur. ÖZellikle Escherichia coli ve Klebsiella pneumonia İYE’lerde en sık görülen organizmalardır. Tekrarlayan İYE’ler, artan antibiyotik direnciyle de ilişkilidir. İYE’den korunmak için idrar sondası takılırken ve çıkartılırken enfeksiyon tedbirlerine azami dikkat edilmelidir. Ayrıca sondanın steril olması ve süresinde değiştirilmesi de oldukça önemlidir. 

• Kateterin balonuyla tıkanan mesane tabanındaki idrar (10-100 ml) durgunluğundan kronik mesane enfeksiyonu meydana gelebilir.  

• Drenaj torbasında aşağı çekişten kaynaklanan ağrı olabilir. Bu nedenle drenaj torbası üst kısmından drenaj tüpünün vücuda sabitlenmesi önerilir. 

• Erkeklerde, genellikle yağlama sırasında oluşan geçici bir batma hissi yaygındır ve jelin 4°C’ye soğutulmasıyla en aza indirilebilir.  

• Parafimozis gelişebilir. 

• Üretra yaralanması oluşabilir. Genellikle sonda takılması esnasında balonun erken şişirilmesi veya sondanın çıkarılması esnasında balon tam inmeden sondanın çekilmesi sebebiyle kanalda yırtılmalar olabilir. Hastanın bilincinin açık olmadığı durumlarda ağrı uyaranı olmadığından erken farkedilemeyebilir. Bu durum cerrahi müdahale gerektirebilir. 

• Subklinik bakteriürisi olan hastalarda tortu birikmesi nedeniyle kateter tıkanıklığı meydana gelebilir. Yıkama genellikle tıkanıklığı giderebilir. Başarısız olursa kateter değişimi gerekebilir.  

• Kateterin dışındaki üretra meatusundan idrar sızıntısı mesane spazmları sonucu meydana gelebilir. Bu spazmlar ağrılı olabilir ve oksibutinin gibi antikolinerjik ilaçlarla hafifletilebilir. 

• Özellikle uzun süreli kalıcı kateter kullanan hastalarda yaşam kalitesi üzerinde olumsuz bir etki oluşabilir. 

Bu komplikasyonlar nedeniyle mesane kateterizasyonu endikasyonları işlem öncesinde dikkatlice gözden geçirilmelidir.