K vitamini yağda çözünen vitaminlerdendir. Temel olarak kanın pıhtılaşmasında ve kemik metabolizmasında görevlidir. Bitkisel ve hayvansal birçok gıdada bulunur. Eksikliği yetişkinlerde nadir görülmekle birlikte yenidoğanda sık rastlanır.
Günlük takviyeye bazı hastalıklar dışında özel olarak ihtiyaç duyulmaz.
İki tür K vitamini vardır:
- K1 vitamini (Phylloquinone): Bitkilerden sentezlenir ve diyetle alınır.
- K2 vitamini (Menaquinone): İnsan bağırsak mikrobiyatası tarafından sentezlenir. Genel olarak fermente gıdalar ve hayvansal ürünlerde bulunur.
Vücut K vitaminini depolar. Depolanabilen miktar çok azdır. Az miktarda bulunan K vitamini oksidasyon-redüksiyon döngüsünde birden fazla kez kullanır. Antikoagülan ilaçlar (warfarin,coumadin vs) bu döngüye etki ederek pıhtılaşmayı azaltır.
K vitamini nerelerden alınır?
K vitamini bitkisel ve hayvansal birçok üründe bulunur. Bunlar:
- Sebzeler (ıspanak, brokoli, lahana, taze fasulye, soya fasulyesi vs)
- Şalgam,
- Kuşkonmaz,
- Domates,
- Yeşil çay,
- Bitkisel yağlar (kanola yağı vs),
- Kepekli tahıllar (buğday, yulaf vs),
- Kırmızı et,
- Tavuk eti,
- Sakatatlar (karaciğer, böbrek vs),
- Süt ve süt ürünleri,
- Yumurta.
K vitamininin görevleri nelerdir?
- Kanın pıhtılaşmasını düzenler,
- Aşırı kanamayı önler,
- Kemik metabolizmasını düzenler,
- Bilişsel fonksiyonları güçlendirir,
- Cildi korur,
- Kalp hastalıkları (inme, kalp krizi vs) ve hipertansiyon riskini azaltır.
K vitamini ihtiyacı ne kadardır?
- 0 – 1 yaş çocuk: 2 mcg/gün
- 1-3 yaş çocuk: 30 mcg/gün
- 4-8 yaş çocuk: 55 mcg/gün
- 9-13 yaş çocuk: 60 mcg/gün
- 14 yaş ve üzeri erkek çocuk: 75 mg/gün
- 14 yaş ve üzeri kız çocuğu: 90 mcg/cgün
- Hamilelik dönemi: 90 mcg/gün
- Emzirme dönemi: 90 mcg/gün
K vitamini eksikliğinde ne olur?
K vitamini eksikliği nadir görülür. Bazı durumlar ya da hastalıklar eksikliğe neden olabilir:
- Yetersiz beslenme,
- Emilim bozukluğu (Crohn Hastalığı, Ülseratif Kolit, bağırsakların bir kısmının operasyonla alınması vs),
- Kan sulandırıcı ilaç kullanımı (warfarin, comuadin vs),
- Kistik fibrozis,
- Çölyak Hastalığı,
- Antibiyotik kullanımına bağlı olarak bağırsak florasında bozulma,
- Karaciğer hastalıkları,
- Yenidoğan bebekler.
K vitamini eksikliğinde görülebilecek olası belirtiler ve hastalıklar şunlardır:
- Kanama zamanının uzaması (sünnet, operasyonlarda daha açık görülür),
- Ciltte morarma,
- Gaytada kan,
- Ağız içi, dişeti, burun kanamaları,
- Yara iyileşmesinde gecikme.