Beyaz kan hücresi sayısı laboratuvar testlerinde WBC olarak ifade edilir. Kandaki lökosit sayısı da denir. Lökositler kendine has kan hücreleri grubudur ve kanda enfeksiyonlara karşı savaşan hücrelerdir. WBC değeri bu grup hücrelerin belirli bir hacimdeki toplam sayısıdır. Vücutta enfeksiyon varlığında veya bazı nadir hastalıklarda sayıları yükselir. Bazı durumlarda da sayıları düşebilir.
WBC (Beyaz kan hücresi) grubu hangi hücrelerden oluşur?
- Nötrofiller
- Lenfositler
- Monositler
- Eozinofiller
- Bazofiller
Kandaki normal lökosit (WBC) sayısı nedir?
Kandaki lökosit sayısının normal sırınların altında olmasına lökopeni, üzerinde olmasına ise lökositoz denir.
- Erişkinlerde kanda normalde 5000-10.000/mm3 arasında lökosit bulunması beklenir.
- Yenidoğanda 10.000 -25.000 / mm3
- Bebek ( 1 yaş ) 6000 – 18.000 / mm3
- Çocuklarda (4-7 yaş) 6000 -15.000 / mm3
Erişkinlerde beyaz kan hücre gruplarının normal değerleri aşağıdaki gibidir:
- Nötrofil ………….2500 – 7500 / mm3 (% 45-74)
- Lenfosit…………..2000 -5000 /mm3 (% 16-45)
- Monosit………….200-800 / mm3 (% 4-10)
- Eozinofil………….60-400 /mm3 (% 0-7)
- Bazofil…………….<100 / mm3 (% 0-2)
WBC düşüklüğü (lökopeni) hangi durumlarda olur?
Kandaki beyaz kan hücrelerinin genelde 4500/mm3’ün altına inmesi halinde lökopeniden bahsedilir. Bazen toplam lökosit sayısı normal olup alt gruplarda anormal düşüklükler görülebilir.
WBC düşüklüğü halinde hemen hangi grup lökositlerde düşüklük olduğuna bakılır. En sık lökopeni sebepleri:
- Beyaz kan hücrelerinin yapımı ve olgunlaşmasında bozukluklar
- Beyaz kan hücrelerinin yıkımını artıran durum ve hastalıklar
- Yalancı lökopeni hali
Lökositler kemik iliğinde üretildiğinden kemik iliğini baskılayan ve üretime engel olan durumlar lökosit sayısında azalmaya neden olur. Bu durumlar genellikle ilaçlar, radyasyon, kimyasallar, enfeksiyonlar ve bazı kemik iliğini işgal eden hastalıklardır.
Bazı virüs kaynaklı hastalıklar, aplastik anemi, lösemi, tifo, riketsiya hastalığı, kimyasal zehirlenmeler, kemik iliği kanserleri, Sistemik Lupus Eritematozus gibi bazı otoimmün hastalıklar ve radyasyon tedavisi alanlarda lökosit sayısında azalma görülebilir.
Vücudun bazı bölgelerinde lökositlerin aşırı parçalanması da lökosit sayısında azalmaya neden olur.
Kemik iliğinden lökositlerin olgunlaşması ve oluşmasını bozan bazı hastalıklar da toplam lökosit sayısının düşmesine neden olabilir. Bunlar:
- Lökosit adhezyon defekti
- Chediak-Higashi sendromu
- Tembel lökosit sendromu
- Kronik granülomatöz hastalık
- Enzim eksiklikleri (G-6-PD, miyeloperoksidaz, alkalen fosfataz gibi)
Beyaz kan hücrelerinin azalması vücudun enfeksiyonlardan korunmasında zaafiyet oluşturacağından bu hastalar kolaylıkla enfeksiyon geçirebilirler. Bu nedenle enfeksiyonlara karşı maksimum tedbir almaları gerekir.
Beyaz kan hücrelerindeki azalma, ayrı grup hücrelerinin azalmaları şeklinde, yazılarımızda ayrı ayrı daha ayrıntılı olarak anlatılmaktadır.
Fotoğraf: PHIL