Kanda IPF (Olgunlaşmamış Trombosit Fraksiyonu) Testi
Trombositler kemik iliğinde megakaryosit adı verilen başlangıç hücrelerinden farklılaşarak üretilen ve kanda pıhtılaşma süreçlerine müdahil olan küçük hücrelerdir. Kanda ortalama 150.000-400.000/mm3 trombosit bulunur. Trombositler trombopoetin adlı bir proteinin tetiklemesiyle üretilir. Trombositlerin ortalama ömürleri 8-10 gündür. Ömrü biten trombositler dalakta parçalanır. Trombositlerin yaklaşık %70’i kan dolaşımında %30’u da dalakta bulunur.
IPF kanda olgunlaşmamış trombosit (platelet) fraksiyonu veya bazı testlerde IPC (olgunlaşmamış trombosit sayısı) olarak da ifade edilebilmektedir. IPF dolaşımdaki genç trombosit miktarının ölçülmesine olanak sağlayan yeni test parametrelerinden birisidir. Kemik iliğinden yeni salınan olgunlaşmamış trombositler daha büyüktür. Genç trombositlerin toplam trombositlere olan oranının artması trombosit üretim hızının arttığını, azalması ise üretimin azaldığını veya yıkımının arttığını gösterir.
Sağlıklı bireylerde % IPF referans aralığı ortalama %1.1-6.1 arasında değişmektedir. Dolaşımdaki trombositler genelde boyut ve fonksiyonel aktivitelerine göre değişiklik göstermektedir. Büyük trombositler genelde genç ve kemik iliğinden daha yeni salınmışlardır. Küçük trombositler ise daha yaşlı ve dolaşımda birkaç günden beri bulunmaktadır. Büyük trombositler daha reaktif olmakla birlikte daha fazla trombojenik aktivite göstermektedir.
Kemik iliğindeki trombosit yapımını ve yıkımını gösteren IPF trombosit üretim kapasitesini gösteren megakaryositik aktivite için bir belirteç olarak kullanılabilir.
IPF hangi durumlarda değerlidir:
- İdiopatik trombositopenik purpurası
- Wiskott-Aldrich sendromu
- Tüm trombositopeni durumları
- Akut koroner sendromlu hastalarda tedaviye yanıt değerlendirmesi
- Kök hücre transplantasyonu yapılan hastalarda kök hücre aktivitesi değerlendirmesi
- Sepsis hastalarında sepsisin şiddetinin belirlenmesi
- Miyelodisplastik sendromlu hastalarda kötü prognozun değerlendirilmesi
- Kemoterapi sonrası normalleşme sürecinin değerlendirilmesi
- Karaciğer transplantasyonu sonrası iyileşme sürecinin izlenmesi
- Neonatal trombositopeninin değerlendirilmesi
- Hipertansif gebelerinin takip sürecinde
- Kronik böbrek yetmezliği hastalarında
Bu ve benzeri hastalık ve durumlarda IPF değerlerinin çoğunlukla yükseldiği görülür. Bu durum diğer klinik tablolar ve verilen tedavilerle birlikte yorumlanmalıdır.