Kanserlerde hormon tedavisi (endokrin tedavi)
Prostat kanseri, meme kanseri, jinekolojik kanserler gibi bazı kanser türleri büyümek için hormonları kullanır. Bu kanserlerde tümör hücrelerinin büyümesini yavaşlatmak ve durdurmak için hormonlar kullanılır. Hormon tedavisinin bazı yan etkileri olsa da genel olarak bağışıklık sistemini etkilemez. Olası yan etkiler de doktorunuzun tavsiyeleriyle tolere edilebilir seviyeye çekilebilir.
Hormon tedavisindeki temel amaç kanser hücrelerinin ihtiyaç duyduğu hormon seviyesini aşağı çekmek, hormon dengesini değiştirmektir. Bu sayede kanser hücreleri ihtiyaç duyduğu hormonlara ulaşamadıkları için büyüyüp çoğalamayacaktır.
Avantajları:
- Kanser hücrelerinin büyüme ve çoğalmasını durdurur.
- Kanserin başka organ ya da dokulara yayılmasını engeller.
- Ameliyat ya da başka tedaviler öncesi tümör boyutunu küçülterek tedavinin etkinliğini artırır.
- Kanser nükslerini önler.
Uygulama şekli:
Hormon tedavisi ağızdan veya damar doluyla verilen ilaçlarla olabileceği gibi bazı hastalarda hormon üreten testis, yumurtalık gibi organların operasyonla alınması şeklinde de olabilir. Tedavi çoğunlukla diğer tedavi seçenekleri ile birlikte uygulanır. Bu şekilde cerrahi, kemoterapi, radyoterapi gibi diğer tedavilerin etkinliğini artırır.
Hormon tedavisi yan etkileri olmakla birlikte acısız ve ağrısızdır. Bağışıklık sistemi de zayıflamaz. Hasta günlük aktivitelerine devam edebilir.
Meme kanserinde hormon tedavisi:
Meme kanserlerinde östrojen ve progesteron kanser hücrelerini besler, büyüyüp çoğalmasına yardımcı olur. Östrojen ve progesteron aktivitesi uygulanacak hormonal tedavi ile baskılanır. Bu sayede kanserli hücreler baskılanır.
Hormonal tedavi olarak kullanılan ilaçlar:
Tamoksifen: Östrojeni baskılar. Meme kanser riski fazla olan bazı kişilerde korunma amaçlı da kullanılabilir.
Goserelin ve Leuprolid: Yumurtalık fonksiyonlarını baskılar. Çoğunlukla menapoz öncesi kadınlarda kullanılır.
Fulvestrant: Östrojen reseptörlerini bloke eder.
Anastrozol, Letrozol, Eksemestan: Menapoz sonrası halen östrojen aktivitesi olan kadınlarda kullanılır.
Olası Yan Etkiler:
- Cinsel isteksizlik,
- Vajina kuruluğu,
- Yorgunluk,
- Bulantı, kusma,
- Sıcak basması
Prostat kanserinde hormon tedavisi:
Temel amaç androjen düzeylerinin azaltılması, tümörün büyümesinin ve çoğalmasının engellenmesidir.
Hormonal tedavi olarak kullanılan yöntem ve ilaçlar:
Cerrahi: Testislerin cerrahi olarak alınmasıdır. Bu şekilde androjen üretimi baskılanır.
Goserelin ve leuprolid: Testislerde testosteron üretimi baskılanır.
Degarelix: Androjen düzeyini hızlı bir şekilde baskılar. İleri evre prostat kanserlerinde tercih edilir.
Abiraterone: Prostat kanserinde diğer hormonal tedavi ajanları ile androjenler baskılanır. Ancak ileri evre kanserlerde böbreküstü bezlerinden de bir miktar androjen salgılanır. Abiraterone bunu baskılar.
Olası Yan Etkiler:
- Cinsel isteksizlik,
- İshal,
- Yorgunluk,
- Bulantı, kusma,
- Sıcak basması
- Kemiklerde zayıflama.