Kızıl hastalığı (Scarlet ateşi) nedir?

Bakterilerin neden olduğu (A grubu streptokoklar), ateş, boğaz ağrısı ile seyreden, çoğunlukla 5—15 yaş arasında görülen döküntülü, bulaşıcı bir hastalıktır. Uygun tedavi edilmediği takdirde ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Tedavide antibiyotik kullanılır.  

Kızıl hastalığı nasıl bulaşır? 

Kızıl hastalığı solunum yoluyla kolayca ve hızla bulaşır. Bakterinin bulaşması ile hastalık belirtilerinin başlaması arasında geçen süre 2-4 gündür. Okul, iş ortamı ve aile bireyleri arasında hızla yayılır. Bu nedenle hastalık geçiren kişilerin izole edilmesi, temasın önlenmesi önemlidir. Belirtilerin başlamasından itibaren 2-3 hafta bulaştırıcıdır. Bulaşıcılık belirtiler ortaya çıkmadan birkaç gün önce başlar.  

Tedavi amaçlı antibiyotik başlanan hastalar da tedavi başlangıcından itibaren ilk 24 saat bulaştırıcıdır.  

Kızıl hastalığı belirtileri nelerdir? 

Kızıl hastalığının belirtilerine bakterilerin salgıladığı toksindir. Toksin deri ve dilde iritasyona neden olur.  

Başlangıçta yüksek ateş, boğaz ağrısı, başağrısı, boyun bölgesindeki lenf bezlerinde şişme gibi grip benzeri belirtiler olur. 12-48 saat sonra göğüs ve karın bölgesinde küçük, kabarık, pembe veya kırmızı döküntüler başlar. Sonra vücuda yayılır ve zımpara kâğıdı görünümü verir. Yanaklar kızarır. 

Dil üzerinde beyaz bir tabaka oluşur ve zamanla soyularak yerini kırmızı, şişmiş, küçük yumrularla kaplı bir dile bırakır (Çilek Dili).  

Kızıl hastalığı tedavi edilmezse ne olur?  

Kızıl hastalığının tedavisinde antibiyotik kullanılır. Düzgün tedavi edilmeyen ya da yeterli bağışıklığı olmayan kişilerde zatürre, bademcik iltihabı, orta kulak iltihabı veya diğer organlarda enfeksiyonlar gibi komplikasyonlar gelişebilir.  

Kızıl hastalığının nedeni olan A grubu streptokoklar nadiren romatizmal ateş nedeni olabilir. Bu ilerleyen yaşlarda kalp kapak hastalıklarına yol açabilir.   

Kızıl hastalığından nasıl korunurum?  

Kızıl hastalığından korunmanın temel yöntemi kızıl hastası ile temastan kaçınmaktır. Kızıl hastası kişilerin okula, işe gitmesi uygun değildir. İzole edilmeli, evdeki diğer çocuklar dahil kimseyle temas kurmaması sağlanmalıdır.  

Hastalıktan korunmada önemli hususlardan biri hijyen kurallarına uyulmasıdır. Ellerin sık sık sabunla yıkanması, öksürürken ve hapşırırken mendil kullanılması, kullanılmış mendillerin çöpe atılması, hasta kişilerle aynı çatal, bıçak, tabak, havlu kullanımının engellenmesi koruyucudur. 

Kızıl hastalığı için ne zaman doktora gitmeliyim?  

Kızıl hastası olduğundan şüphelenilen herkesin bir doktora gözükmesinde fayda vardır. Tedavide antibiyotik kullanıldığından hekim kontrolünde olmalıdır. Aynı anda kızıl ve suçiçeği hastalıklarını birlikte geçirenler, kızıl komplikasyonları gelişenler için tedavi planlaması da değişecektir.  

Kızıl hastalığı tanısı nasıl konur?  

Kızıl hastalığı tanısı anamnez, muayene ve laboratuvar bulguları ile konur.  

Hasta bir kişi ile temas durumu, döküntülerin başlangıç zamanlaması gibi hususlar sorgulanır. Muayene de döküntülerin durumu, çilek dili bulgusu ve diğer ek bulgular değerlendirilir. 

İhtiyaç olursa doktorunuz sizden boğaz kültürü ve kan testleri isteyebilir.  

Kızıl hastalığı tedavisi nasıl yapılır? 

Kızıl hastalığı tedavisi destek tedavisine ilave olarak antibiyotik kullanımı şeklindedir. Ek hastalık ya da komplikasyon varsa ona göre tedavi planlanır. 

Kızıl hastalarının istirahat etmesi, bol sıvı alması önerilir. Ateş düşürücü, ağrı kesici, boğaz gargarası ve antibiyotik doktor kontrolünde kullanılır. Kaşıntı varsa antihistaminik kullanılabilir.