Mevsimsel Grip (Seasonal Flu, Annual Flu)
Hasta insanlardan solunum yoluyla bulaşan, sıklıkla influenza A ve B virüslerinin etken olduğu, risk gruplarında bazen ölümcül sorunlar oluşturabilen viral, aşı ile önlenebilir, bulaşıcı bir hastalıktır.
Hastalık %100 olmasa da aşı ile önlenebilir.
Dünyanın hemen her yerinde görülebilir.
DSÖ yakın zamanda bir pandemi riski taşıdığı hususunda uyarılarda bulunmaktadır.
Hastalık özellikle sonbahar sonu, kış ve ilkbahar başında sık görülür.
Mevsimsel grip için kimler risk grubundadır?
- 2 yaşın altındaki çocuklar,
- 65 yaş üstü yetişkinler,
- Toplu yaşam alanı (okul, işyeri, huzurevi, kışla vs) sakinleri ve çalışanları,
- Hamileler,
- Bağışıklık sistemi zayıflamış olan kişiler,
- Astım, kalp hastalığı, böbrek hastalığı, karaciğer hastalığı ve diyabet gibi kronik hastalıkları olan kişiler,
- Obezler.
Mevsimsel grip nasıl bulaşır?
Virüs hasta insanlardan öksürük, hapşırma, konuşma esnasında yayılır ve solunum yoluyla başkalarına bulaşır. Özellikle toplu yaşam alanlarında (okul, kreş, işyeri, huzurevi, askeri tesisler, ibadet yerleri vs) daha hızlı yayılır.
Virüsün bulaşması ile hastalık belirtilerinin ortaya çıkması arasında geçen süre ortalama 2 gündür (1-4 gün).
Hastalığın bulaştırıcılığı belirtiler başlamadan bir gün önce başlar ve ortalama bir hafta sürer. Hastalığın sıklıkla bulaş yolları şunlardır:
- Hasta kişilerle aynı ortamda bulunmak, aynı havayı solumak,
- Hasta kişilerle 1-2 metreden yakın mesafede korunmasız bulunmak,
- Hasta kişilerin kişisel eşyalarını (çatal, bıçak, tabak vs) kullanmak,
- Hasta kişilerin dokunduğu nesnelere (kapı kolu, masa, bardak vs) temas etmek.
Mevsimsel grip belirtileri nelerdir?
Mevsimsel grip belirtileri virüsün alımını takiben hızlıca ortaya çıkar. Belirtiler 3-7 gün sürer. Bu belirtiler genellikle şunlardır:
- Yüksek ateş,
- Titreme,
- Kas ve eklem ağrıları,
- Baş ağrısı,
- Boğaz ağrısı,
- Burun tıkanıklığı,
- Öksürük,
- Halsizlik,
- Karın ağrısı,
- Bulantı, kusma,
- İshal.
Hastalığın özellikle risk grubunda uygun şekilde tedavi edilmezse ölümcül olabilen komplikasyonlara yol açabilir. Komplikasyonlar daha çok hastalığın alt solunum yollarını tutması ve pnömoni gelişimine bağlı göğüs ağrısı, nefes darlığı ile kendini gösterir.
Mevsimsel grip tanısı nasıl konur?
Hastalığın tanısının çoğunlukla anamnez ve klinik bulgularla konabilir.
Burun ve ağzın arka kısmından alınan sürüntü örneklerinde PCR ile virüs antijen varlığının araştırılması ile laboratuvar tanısı konur. Salgın durumunda hızlı tanı testleri uygulanabilir ancak duyarlılığı düşüktür.
Mevsimsel grip tedavisi nasıl yapılır?
- Bol istirahat,
- Sıvı desteği,
- Başkaları ile temasın kesilmesi (en az 5 gün),
- Destek tedavisi (ateş düşürücü, ağrı kesici vs),
- Risk gruplarında antiviral tedavi (oseltamir, zanamivir),
- Astım vs varlığında kortikosteroidler,
- Sekonder enfeksiyon veya komplikasyonlara yönelik tedavi.
Antiviral tedavi hastalık komplikasyonlarını önler.
Mevsimsel gripten nasıl korunurum?
Özellikle risk gruplarında mevsimsel grip aşıları koruyucudur.
Hastalıktan korunmanın etkili diğer bir yöntemi ise hasta kişilerle temasın engellenmesidir.
- Elleriniz sık sık, bol su ve sabunla yıkayınız,
- Öksürürken ağzınızı mendille kapatın ve kullandığınız mendili çöpe atın.
- Kirli ellerinizle gözlerinize, ağzınıza ve burnunuza dokunmayın,
- Virüs bulaşma ihtimali olan yüzeyleri çamaşır suyu ile temizleyin,
- Hasta kişileri en az beş gün izole edin, başkaları ile temas kurmasını engelleyin,
- Hasta kişilerle aynı havayı solumayın veya maske kullanın,
- Hasta kişilerle aynı eşyayı (elbise, çarşaf, çatal, bıçak, tabak vs) kullanmayın,
- Sağlık çalışanı iseniz hasta muayene ve tedavilerinde kişisel koruyucu malzemelerinizi mutlaka kullanın.