Uykusuzluğun farmakolojik tedavisi uykusuzluğun şekline ve eşlik eden faktörlere göre değişebilmektedir. Hekiminiz sizin halinizi değerlendirdikten sonra hangi ilaç veya ilaçları kullanacağınıza karar verecektir. Uykusuzluğun farklı türlerinde sık kullanılan ilaçlar hakkında kısa kısa bahsedelim.
İdiyopatik insomnia durumlarında çocukluk çağından beri devam eden uykusuzluk vardır ve herhangi bir sebeo bulunamamıştır. Bu hastalarda uyku hijyeni, kognitif davranış terapisi ve uyku kısıtlama tedavisine ek olarak benzodiazepin veya benzodiazepin reseptör agonistleri kullanılabilir. Ayrıca melatonin reseptör agonisti olan ramelteon içeren ilaçlar da kullanılabilir.
Paradoksal insomnia denilen ve ciddi uykusuzluk yakınması olan kişilerde gündüz semptomları yoktur. Ayrıca objektis uyku testleri ile yakınmalar arasında uyumsuzluk bulunmaktadır. Bu hastalarda uyku hijyeni, kognitif davranış terapisi ve uyku kısıtlama tedavisine ek olarak benzodiazepin veya benzodiazepin reseptör agonistleri, melatonin reseptör agonisti olan ramelteon ve atipik antipsikotikler kullanılabilir.
Mental duruma bağlı insomnia durumlarında herhangi bir mental hastalığa bağlı olarak gelişen uykusuzluk tablosu vardır. Bu hastalarda farmakolojik tedavi için yukarıdakilere ek olarak antidepresanlar kullanılabilir.
Biraz daha ayrıntıya girecek olursak uykusuzluğun şekline göre ilaçları değerlendirmek gerekir. Bu ilaçları Benzodiazepin ve Non-Benzodiazepin grubu ilaçlar olarak ikiye ayırabiliriz. Bu iki grup ilaç dışında başka grup ilaçlar da mevcuttur.
Non-Benzodiyazepin grubu ilaçların uykusuzlukta kullanımı
Uykuya dalmada zorluk yaşayan hastalarda zaleplon kullanılabilir. En kısa etkili uyku ilacıdır. Etkisi yaklaşık 30 dakikada başlar. Bazen daha erken başlayabilir. 1 saate kadar etkisi devam eder.
Uykuya dalma ve sürdürmede zorluk yaşayan hastalarda zolpidem kullanılabilir. 4 daate kadar etkisi devam eder. Bu hastalarda zopidem CR de kullanılabilir. Zopidem CR etki süresi 6 saat sürebilir. Aynı zamanda bu tür uykusuzluk problemi olan hastalarda zopiklon etken maddeli ilaçlar da kullanılabilir. Zopiklon etki başlama süresi biraz daha uzun sürer ve toplam etki süresi de 8 saate kadar devam edebilir. Bu etken maddeli ilaçlara karşı tolerans gelişen hastalarda eszopiklon kullanılabilir. Eszopiklon yarım saat içerisinde etkisini gösterir ve etkisini 6 saate kadar sürdürebilir. Ancak ezsopklon kullanan hastalarda karaciğer hastalıklarına dikkat etmek gerekir.
Benzodiyazepin grubu ilaçların uykusuzlukta kullanımı
Sadece uykuya dalmakta zorlanan hastalarda triazolam etken maddeli ilaçlar kullanılabilir. Kısa etkili bir ilaçtır ve etki süresi ilk yarım saatte başlar.
Uykuya dalmakta ve aynı zamanda sürdürmekte zorlanan hastalarda bu grup ilaçlardan estazolam ve temazepam etken maddeli ilaçlar kullanılabilir. Estazolam daha hızlı etki gösterir ancak etki süresi uzundur. Etkisi 8 saatten daha uzun süre devam edebilir. Temazepam ise yaklaşık bir saat içerisinde etkisini gösterir ve etkisi estazolam kadar olmasa da uzundur.
Sadece uykuyu sürdürmekte zorlanan hastalar için tedavi alternatifi olarak flurazepam etken maddeli ilaçlar kullanılabilir. Bu ilaçlar hızlı başlayan bir etkiye sahiptir ve etki süreleri oldukça uzundur.
Bu tür ilaç tedavileri sadece hekiminizin değerlendirmesi neticesinde sizin için uygun göreceği ilaçlarla ve doğru dozlarla yapılmalıdır. Kendi kendinize ilaç kullanmaya başlamanız sağlığınızı olumsuz etkileyebilir.
Fotoğraf: cottonbro studio