Akciğer kanseri evrelemesi
Akciğer kanseri tanısı alan kişilere doğru bir tedavi sunabilmek için doğru bir evreleme yapılması gerekir. Bunun için tanı testlerine ilave olarak PET-CT gibi farklı testler uygulanır. Test sonuçlarına göre TNM evrelemesi yapılır.
T: Tümörün büyüklüğünü gösterir. 0-4 arası bir rakamla ifade edilir. Rakam büyüdükçe tümör de büyüktür.
N: Tümörün lenf nodlarına yayılım gösterip göstermediğini ifade eder. 0-3 arası bir rakamla gösterilir. 0 ise yayılım yoktur, 3 ise uzak yayılım vardır.
M: Diğer doku veya organlara yayılım (metastaz) olup olmadığını gösterir. 0-1 rakamları ifade edilir. 0 ise metastaz yoktur, 1 ise metastaz vardır.
Evreleme akciğer kanseri türüne göre ufak farklılıklar gösterir.
Küçük hücreli dışı akciğer kanseri evrelemesi:
T0: Akciğer içinde minimal düzeyde kanser hücresi var (karsinoma in situ) veya çeşitli nedenlerle yapılan balgam incelemesinde akciğer kanseri hücresi tespit edilmiş ama akciğerde yapılan testlerde kanser hücresi yok.
T1: Tümör akciğer ile sınırlı, çevre dokulara, organlara, lenf nodlarına yayılım yok.
T1a: Tümör 1cm’den küçük,
T1b: Tümör 1-2 cm arasında,
T1c: Tümör 2-3 cm arasında
T2: Tümör 3-5 cm arasında veya ana bronşlara/ göğüs iç duvarına yayılmış.
T3: Tümör 7 cm’den büyük veya akciğerde birden fazla tümör var veya tümör göğüs duvarına, etraf sinirlere, kalbin zarına (perikard) yayılmış.
T4: Tümör 7 cm’den büyük veya her iki akciğere de yayılmış, veya kalp, nefes borusu, yemek borusu, yakın kan damarlarına yayılmış.
N0: Lenf nodu tutulumu yok.
N1: Tümörün olduğu akciğer içinde bronş etrafında lenf nodu tutulumu var.
N2: Tümör bulunan akciğer tarafındaki göğüs boşluğunda veya nefes borusu altındaki lenf nodlarında tutulum var.
N3: Karşı akciğer tarafındaki göğüs duvarında veya köprücük kemiği üzerinde veya akciğerin üst kısımlarındaki lenf nodlarında tutulum var.
M0: Başka bir organ ya da doku yayılımı yok.
M1: Akciğer dışındaki başka organ veya dokularda yayılım var.
Evre 0: T0N0M0 (Kanser yok veya karsinoma in situ)
Evre 1A1: T1aN0M0 (Minimal kanser)
Evre 1A2: T1bN0M0
Evre 1A3: T1cN0M0
Evre 2A: T2N0M0
Evre 2B: T1a/b/c/N1M0 veya T2N1M0 veya T3N0M0
Evre 3A: T1a/b/c/N2M0 veya T2N2M0 veya T3N1M0 veya T4N0/1M0
Evre 3 B: T1a/b/c/N3M0 veya T2N3M0 veya T3N2M0 veya T4N3M0
Evre 4: T (herhangi bir düzey) N (herhangi bir düzey) M1 (Terminal dönem)
Küçük hücreli akciğer kanseri evrelemesi
Küçük hücreli olmayan akciğer kanseri evrelemesi gibi TNM evreleme sistemi uygulanmakla birlikte uzmanlar bu tür kanserleri iki aşamalı değerlendirmektedir.
Sınırlanmış aşama: Kanser göğsün bir tarafı ile sınırlıdır. Aynı tarafta köprücük kemiği üstünde veya göğüs duvarında lenf nodu olabilir. Bu aşamada radyoterapi ile tedavi etkili sonuçlar verir.
İlerlemiş aşama: Kanser karşı akciğer dokusuna, lenf nodlarına veya diğer organlara yayılım göstermiştir.