Gebelikte sağ alt karın ağrısı neden olur?
Sağ alt kadran bölgesi göbekten aşağıya doğru karnın sağ alt tarafıdır. Sağ fossa ilaka olarak da bilinir. Karnın bu bölgesinde ince bağırsakların bir kısmı, ince bağırsaklar ile kalın bağırsakların birleştiği çekum ve appendiks denilen bölümleri, kalın bağırsağın başlangıç kısmı, sağ üreter kanalı, sağ yumurtalık ve onun bağlı olduğu fallop tüpü, bölgesel kaslar, damarlar ve sinirler bulunur. Gebelikte sağ alt kadran ağrısının birçok nedeni vardır. Birçoğu endişe verici değildir, ancak ağrınız şiddetliyse, geçmiyorsa veya başka semptomlarla ilişkiliyse tıbbi yardım almanız önemlidir.
Gebelikte sağ alt kadran ağrısının en yaygın nedenleri nelerdir?
Düşük
Hamileliğin ilk on iki haftasında (ilk üç aylık dönem) düşük ihtimali daha fazladır. Düşük nadiren daha ileri haftalarda da görülebilir. Genellikle alt karnın her iki tarafında adet ağrısı gibi kramp ağrısına neden olur. Genellikle az miktarda koyu kandan, büyük miktarlarda pıhtılaşmış parlak kırmızı kana kadar değişebilen kanama eşlik eder.
Preeklampsi
Preeklampsi, yüksek tansiyon nedeniyle karaciğer veya böbreklerde oluşan hasarın neden olduğu ciddi bir tıbbi durumdur. Genellikle ikinci veya üçüncü üç aylık dönemde ortaya çıkan, sağ yan gebelik ağrısının ciddi bir nedenidir. Preeklampsi genellikle sağ tarafta üst bölge karın ağrısına neden olur. Diğer belirtiler idrarınızdaki aşırı protein, kanda düşük trombosit seviyesi, şiddetli baş ağrıları, ayaklarda şişlik ve ödem, bulantı ve kusmadır. Preeklampsi sizin ve bebeğinizin hayatını tehdit edebilir, bu nedenle tıbbi yardım almanız şarttır. Yüksek tansiyon, kaburgalarınız altında şiddetli karın ağrıları ve bulanık görme belirtileriniz varsa doktorunuza danışın. Yüzünüzde ve ellerinizde şişlik de fark görülebilir.
Kabızlık
Hamilelikte kabızlık çok yaygındır. Ancak hamilelik olmasa da kabızlık bu bölgede dolgunluk ve ağrıya neden olabilir. Bağırsakların dışkı ile dolu olması, kramplarla seyreden alt karın ağrılarına sebep olabilir. Kabızlık ağrıları diğer bölgelerde de hissedilir. Sadece sağ alt kadranda olmayabilir.
Pelvik bağ ağrısı
Tipik olarak bu, yaklaşık 14. haftada başlar ve hamileliğin sonlarına kadar devam eder. Büyüyen rahmin (uterus) onu yerinde tutan yapıları (yuvarlak bağlar ve geniş bağ) çekmesinden kaynaklanır. Genellikle karnın bir veya her iki tarafında ve bazen de kalçalara ve genital bölgeye saplanan bir ağrıya neden olur. Ağrı oldukça belirgin olabilir.
İdrar yollarında veya böbrekte enfeksiyon
Gebelikte idrar yolu enfeksiyonu sık görülür. Sadece sağ taraf veya sol tarafta olabilecek iken yaygın da olabilir. Semptomlar, idrar yaparken yanma, ağrı ve sık idrara çıkmaktır. Mesane enfeksiyonu da gelişirse şiddetli orta alt bölge karın ağrısı oluşabilir. Ayrıca karın ağrısı ve yüksek ateş olabilir ve idrarda kırmızılık (kan) fark edilebilir. Hastada böbrek enfeksiyonu (piyelonefrit) da gelişmiş ise ağrı o böbrek tarafında yoğunlaşır.
Böbrek taşları
Hamile olsun veya olması herhangi bir taraf böbreklerinde taş oluşumu zamanla bu taşların parçalanması, hareket etmesi veya atılması aşamalarında geçtiği yerlerde ağrıya neden olur. Sağ taraf idrar yollarında taş düşürülmesi esnasında şiddetli ağrı oluşabilir. Ağrı genelde sırtta böbrek hizasından başlayıp öne ve aşağıya doğru yay çizerek iner. Buna renal kolik tarzı ağrı denir. Tabloya enfeksiyon da eklenirse hastada ateş gelişebilir. Ani başlayan ve şiddetli bir ağrıdır. Bulantı ve kusmaya da neden olur.
Pelvik inflamatuar hastalıklar
Pelvis (kalça kemiği bütünü) içerisindeki organ veya dokuların enfeksiyonu veya iltihabıdır. Ağrı genellikle her iki tarafta da olur. Anormal kanamalar eşlik eder. Kokulu akıntı ve ateş görülebilir. Cinsel ilişkiden sonra ağrı şiddetlenir. Hamile olmayanlarda regl ağrısı ile karıştırılabilse de regl dönemi dışında da ağrının devam etmesiyle birbirinden ayırt edilir.
Yumurtalık kisti
Sağ alt kadranda ağrı oluşturan şey, o taraf yumurtalıkta bulunan bir kist olabilir. Bu kistin sıkışması veya patlaması halinde şiddetli ağrı oluşur. Semptomları apandisite benzer.
Dış gebelik
Dış gebelik, rahim dışında gebeliktir. Ağrı genellikle ani ve şiddetli olabilir. Bazen başlangıcı birkaç gün sürebilir. Adet gecikmesi yaşayan hastalar adet görseler bile yine de dış gebelik yaşayabilir. Bazen vajinal kanama görülebilir. Ultrasonografi ile gebelik araştırılmalıdır. Kandan gebelik testi ile doğrulama yapılır.
Apandisit
Apandisit ağrısı sağ alt kadrana yerleşmeden önce genellikle karnın orta bölgesinde başlar. Birkaç saat sonra sağ alt kadrana geçer. Öksürük ve ıkınmalarda çok daha keskin hissedilir. Beraberinde mide bulantısı, iştahsızlık, ateş, kıvranma gibi belirtiler olur. Daha ilerlemiş durumlarda apandisit patlayabilir ve ağrı karnın her tarafına yayılabilir. Gebelikte apandisit birlikteliği imkansız olmasa da çok nadir görülür.
Divertikülit
Bağırsaklarda divertikül denilen anormal kese ve katlantıların iltihaplanmasıdır. Genelde divertikülit ağrısı sol alt kadranda gelişir. Bazen de biraz daha yukarıda görülebilir.
İnflamatuar bağırsak hastalıkları
Gebede nadir de olsa ülseratif kolit veya crohn hastalığı varsa bağırsak duvarlarının iltihaplanması ağrıya neden olabilir. Bu hastalıklar genellikle daha ileri yaşlarda görülür. İltihaplanma bağırsakların bir kısmını etkileyebilir veya yaygın da olabilir. Bu hastalarda çoğunlukla mukuslu ishal görülür. Karın ağrısı da kramp tarzında olma eğilimindedir.
Fıtık
Sağ kasığında fıtık olan gebelerde fıtığın sıkışması sebebiyle ağrı oluşabilir. Fıtık sıkışması olduğunda ağrı ile birlikte kasıkta dokunmayla hassas bir şişlik de oluşur. Ağrı tüm karna yayılmış da olabilir.
Bağırsakların tümörleri
İnce bağırsakların bitiş kısmında veya kalın bağırsakların başlangıç kısmında tümör olması halinde iltihabi doku gelişirse ağrı oluşabilir. Ancak bu hastalıklar genellikle daha ileri yaşlarda görülür. Beraberinde başka semptomlar da eşlik eder ve hastada kilo kaybı vb. tespit edilir.
Zona hastalığı
Şiddetli ağrıya sebep olan bir sinir uçları hastalığıdır. Deride topluiğne başı büyüklüğünde su kesecikleri ve kızarıklık ile başlar. Keskin ve yanma şeklinde ağrı oluşur. Döküntü de eşlik edebilir. Genellikle bağışıklığın zayıfladığı dönemlerde daha sık görülür.
Geç gebelikte sağ alt kadran ağrısı
Pelvik kuşak ağrısı, pelvisinizin önündeki iki kemiği birbirine bağlayan simfiz pubis adı verilen eklemi etkiler. Bu eklem hamilelik sırasında, genellikle hamileliğin 14. haftasında gevşer. Fiziksel bir gelişmedir. Ağrı şiddetli olabilir ve genellikle symphysis pubis üzerinde hissedilir, ancak sağ alt kadrana da yayılabilir.
Daha sonraki gebelik aylarında, sağ alt kadran ağrısına plasentanın rahim duvarından ayrılması veya doğum eylemi neden olabilir. Plasenta dekolmanı da ağrıya neden olabilir. Plasenta dekolmanı plasenta ile rahmin duvarı arasında kanama olduğunda meydana gelir. 37 haftadan önce gerçekleşirse erken doğum gerçekleşebilir.
Hekime başvurmalı mıyım?
Ağrınız çok şiddetli ise, kendinizi sersem veya halsiz hissediyorsanız, kilo veriyorsanız, ishaliniz de eşlik ediyorsa, nefes darlığınız varsa, görme sorunlarınız varsa, ellerinizde yüzünüzde veya ayaklarınızda ani şişme olmuşsa, baş ağrınız varsa, idrar yaparken yanma veya ağrı hissediyorsanız, vajinal kanama veya kötü kokulu akıntı oluyorsa, ateşiniz varsa, bebeğin hareketlerini hissetmekte zorlanıyorsanız, hamile olup olmadığınızı bilmiyorsanız, kalça ağrınız kesilmiyorsa, üşüme varsa, bulantı ve kusma hissi oluyorsa veya bu durumlardan herhangi birisini yaşıyorsanız mutlaka hekiminize danışmalısınız.