Romatoid artritin teşhisi nasıl yapılır?

Romatoid artrit tanısı ne kadar erken dönemde konursa tedavi ile, eklem deformitesi oluşma riski o kadar azaltılır. Hastalık romatoloji uzmanlık dalının görev alanına girer. Romatologlar tarafından tanı ve tedavi işlemleri takip edilir.  

Tanı da ilk adım iyi bir anamnez almaktır. Hastanın şikayetlerinin ne zaman başladığı, eklem ağrılarının şekli, zamanlaması, sabah sertliği, arada iyileşme dönemlerinin varlığı vs sorgulanır. 

Fizik muayene de eklemlerde şişlik, sertlik, hassasiyet, kızarıklık, cilt altı nodüller, hareket kısıtlılığı, deformiteler araştırılır. Eklem dışı organ tutulumuna ilişkin bulgu varsa ilgili uzmanlık dalları ile koordine çalışılır. 

Radyografik incelemeler: Direkt grafilerde kemik erozyonu, şekil bozuklukları görülebilir. İleri tetkik amaçlı MR istenebilir.  

Kan testleri: Romatoid faktör bakılır. CCP antikoru bakılabilir. Eritrosit sayısı azalmıştır. Sedimentasyon hızı, CRP (C- reaktif protein) seviyeleri incelenir. CCP testi kişinin romatoid artrit açısından riskini belirleme de yardımcı olur.  

Göz, akciğer gibi eklem dışı organ tutulumu incelemesi yapılabilir.  

Romatoid artritin sınıflandırması: 

ACR/EULAR 2010 romatoid artrit sınıflandırma kriterleri şöyledir: 

Eklem tutulumuna göre:

• Bir büyük eklem (omuz, kalça, dirsek, diz, ayak bileği) tutulumu (0 puan) 
• 2-10 büyük eklem tutulumu (1 puan) 
• 1-3 küçük eklem (el, ayak eklemleri, el bileği) tutulumu (büyük eklem tutulumu ile birlikte veya değil) (2 puan) 
• 4-10 küçük eklem tutulumu (büyük eklem tutulumu ile birlikte veya değil) (3 puan) 
• 10’dan fazla küçük eklem tutulumu (5 puan) 

Serolojiye göre:

• Romatoid faktör negatif, CCP negatif (0 puan) 
• Romatoid faktör düşük pozitif (normal üst sınırının 3 katından az), CCP düşük pozitif (2 puan) 
• Romatoid faktör yüksek pozitif (normal üst sınırının 3 katından fazla), CCP yüksek pozitif (3 puan) 

Akut faz reaktanlarına göre: 

• CRP normal, sedimentasyon normal (0 puan) 
• CRP artmış, sedimentasyon artmış (1 puan) 

Semptom süresine göre: 

• 6 haftadan az (0 puan) 
• 6 haftadan fazla (1 puan) 

ACR/EULAR snıflandırmasına göre 6 puan ve üzeri alan hasta Romatoid Artrit hastasıdır.