Anaplastik tiroid kanseri
Tiroidin farklılaşmamış kanserleri ailesinden olan anaplastik tiroid kanseri, tiroid kanserlerinin %2-3’ünü oluşturur. Oldukça agresif ve kötü prognozlu bir kanser türüdür. Hatta dünya çapında en ölümcül kanserlerdendir. Tiroid bezinin etrafındaki dokulara, bölgesel ve uzak lenf dokularına ve uzak organ ve dokulara metastaz yapar.
Anaplastik tiroid kanserlerinde, hastalar tanı aldığında genellikle uzak metastaz gelişmiştir. Anaplastik tiroid kanseleri, guatr hastalığının sık görüldüğü bölgelerde daha sık görülmektedir. Genellikle yaşlı hastalardır. Kadınlarda iki kat daha sık görülür. Bu hastaların yaklaşık %20’sinde zaten önceden diferansiye tiroid kanserleri vardır.
Anaplastik tiroid kanserinin teşhisi:
Anaplastik tiroid kanseri dokusu genellikle, 6 cm’den büyük, homojen, nekrotik ve kanamalı alanları olan, etraf dokulara invazyon gösteren bir dokuya sahiptir. Hücre tipleri iğsi hücreli, dev hücreli veya epitelyal tipte olabilir.
Anaplastik tiroid kanserleri, genellikle, hızlı büyüyen dokulara sahiptir. Ağrılı ve serttir. Boyunda ağrılı, sert ve hızlı büyüyen kitle şikayeti daima anaplastik tiroid kanserleri açısından değerlendirilmelidir. Bütün tiroid büyümelerinde görüebilen ses kısıklığı, yutma güçlüğü, solunum sıkıntısı ve öksürük bu hastalarda da görülebilir. Bölgesel lenf nodlarına metastazlar tespit edilebilir.
Tiroid ultrasonografisinde katı, kütle hissi, hipoekojen, düzensiz kenar boşluğu olan, içerisinde kireçlenme olan ve servikal lenf nodu tutulumu olan tiroid kanseri dokusu görülür.
İnce iğne aspirasyon biyopsisi tanıyı desteklemek için yapılabilir. İnce iğne aspirasyon biyopsisinde olağanüstü atpik hücreler ve mitotik dokular belirgindir. Nekroz ve inflamasyon bulguları da görülebilir.
Anplastik tiroid karsinomunun kesin tanısı cerrahi operasyon esnasında yapılan biyopsi veya frozen kesit incelemesi ile konulabilir.
Anaplastik tiroid kanserinin yayılımını belirmlemek için bilgisayarlı tomografi veya manyetik rezonans görüntüleme tekniklerinden faydalanılabilir.
F-florodeoksiglukoz pozitron emisyon tomografisi (FDG-PET) ile birlikte bilgisayarlı tomografi taraması (FDG-PET/CT) ile evreleme değerlendirmesi, kanserli dokuların glukoz alımının yüksek olması ve glikoz taşıyıcının (GLUT-1) gelişmiş ekspresyonu nedeniyle anaplastik tiroid karsinomunda tanısal değeri olan bir tespittir.
Anaplastik tiroid kanserinin tedavisi:
Anaplastik tiroid kanserinin tedavisi cerrahi olarak hastayı rahatlatmaktır. Trakeayı korumak için trakea etrafındaki tümör dokusunun çıkartılmasına Debulking cerrahisi denir. Bu tedavi ile hastanın daha rahat nefes alması sağlanmış olur. Tümörün aşırı yayılmış olması nedeniyle tam temizlik neredeyse imkansızdır.
Erken evrede yakalanan, daha küçük boyuttaki tümörler ve cerrahi ile tam temizlenmiş tümörler için radyoterapi uygulanır. Ancak radyoaktif iyot-131 tedavisine yanıt vermez.
Anaplastik tiroid kanserleri, diğer kanser türlerinden mutlaka iyi ayırt edilmelidir. Tiroid bezinin diğer kanseleri, lenfoma ve sarkomları da dikkatli analiz edilmelidir.
Anaplastik tiroid kanserlerinin tamamı tanı konulduğunda Evre 4 olarak kabul edilir. Evre 4, tiroid dokusunun dışına yayılmış kanser demektir.
Anaplastik tiroid kanserleri kötü prognozlu kansrlerdir. 2 yıllık sağkallım oranı %12’dir. Hastaların çoğunluğu bir yıl içerisinde hava yollarının tıkanmasından veya akciğer metastazlarının komplikasyonlarından dolayı ölür. Bu nedenle uzun süredir devam eden guatr hastalıklarında ve diğer tiroid malignitelerinde total tiroidektomi, anaplastik kanser gelişimini önleyebilir.